System szkolny w Dolnej Saksonii
Bildungslotse | Gesamtschule | Gimnazjum (Gymnasium) |
Gimnazja dla dorosłych |
IGS | Integrationslotse |
J. niemiecki w klasach 1-4 | J. polski w klasach 1-4 |
J. niemiecki w klasach 5-9 |
J. polski w klasach 10-12 | KGS | Oberschule |
Okresy szkolne | Sprachlernklassen (S-Klassen) |
Nadrobienie matury (zweiter Bildungsweg) |Szkoła podstawowa (Grundschule) | Szkoła
powszechna/główna (Hauptschule) | Szkoły prywatne (Privatschulen) |
Szkoła realna (Realschule) | Szkoły
zawodowe (Berufsbildendes Schulwesen) | System dualny | Typy egzaminów
końcowych | Terminy zapisów do szkół ponadpodstawowych | Zalecenie
(Empfehlung) po 4. klasie |
System szkolny w Dolnej Saksonii dzieli się na trzy okresy:
1. Primarbereich (poziom podstawowy) - klasy 1-4
2. Sekundarbereich I (poziom średni I) - klasy 5-10
3. Sekundarbereich II (poziom średni II) - klasy 11-12 lub 11-13
Po Primarbereich dziecko przechodzi do ponadpodstawowej szkoły ogólnokształcącej.
Po Sekundarbereich I mają miejsce egzaminy ukończenia ponadpodstawowej
szkoły ogólnokształcącej.
Po Sekundarbereich II ma miejsce matura ogólna.
Typy egzaminów ukończenia ponadpodstawowej szkoły ogólnokształcącej:
Sekundarabschluss I - Hauptschulabschluss na poziomie szkoły
powszechnej, zwanej też główną (niższa szkoła średnia); po nim
nauka zawodu w zasadniczej szkole zawodowej lub w wybranej firmie w
połączeniu z zajęciami szkolnymi (system dualny)
Sekundarabschluss I - Realschulabschluss na poziomie szkoły realnej
(szkoła średnia średniego stopnia), tzw. mała matura;
po nim nauka zawodu np. w technikum (zakończona maturą zawodową)
lub w wybranej firmie w połączeniu z zajęciami szkolnymi (system dualny)
Erweiterter Sekundarabschluss I - egzamin rozszerzony, uprawniający
do kontynuowania nauki w szkole średniej wyższego stopnia, czyli
w gimnazjum lub IGS/KGS i zdania matury ogólnej (z powtórką 10. klasy),
albo w gimnazjum zawodowym od 11. klasy i zdania matury zawodowej
Szkoła podstawowa (Grundschule)
obejmuje klasy 1-4. Szkoły podstawowe są w Hanowerze
zrejonizowane, zatem dziecko kierowane jest na ogół do szkoły
najbliższej miejsca zamieszkania. Niezależnie od rejonizacji
można zapisać dziecko do szkoły prywatnej, do szkoły
prowadzonej przez związek wyznaniowy oraz do otwartej szkoły
całodziennej (Ganztagsschule).
Dzieci, które w chwili zapisania do
szkoły podstawowej nie znają wystarczająco języka niemieckiego,
kierowane są na roczny kurs językowy, prowadzony w jego
przyszłej szkole.
Nauka języka polskiego jako języka kraju pochodzenia
możliwa jest w każdej szkole podstawowej, w której zgłosi
się zobowiązująco 10 dzieci. Aktualnie w
klasach 1-4 w
Grundschule An der Feldbuschwende (Kronsberg) i w Eichendorfschule
(Linden). Formularz zgłoszenia (pobierz tutaj) należy
złożyć w sekretariacie szkoły lub przesłać pod
adres:
Niedersächsisches Kultusministerium
Schiffgraben 12
30159 Hannover
Korzystnie jest, jeżeli zorganizuje się grupa zainteresowanych rodziców i złoży zgłoszenia
zbiorczo, wraz z listą dzieci.
Polskie dzieci są chętnie posyłane do katolickich szkół
podstawowych w Hanowerze: Bonifaziusschule,
Kardinal-Bertram-Schule,
Kardinal-Galen-Schule, St.-Bernward-Schule.
W połowie 4. klasy, wraz ze świadectwem półrocznym, dziecko
otrzymuje wstępne zalecenie, do jakiej szkoły ponadpodstawowej
powinno pójść w następnym roku szkolnym.
Wraz ze świadectwem ukończenia szkoły podstawowej dziecko
otrzymuje zalecenie końcowe (Empfehlung). Zalecenie to rodzice
powinni interpretować jako wskazówkę, a nie jako nakaz.
Ostateczna decyzja o tym, do jakiej szkoły ponadpodstawowej dziecko
zostanie zapisane, należy do rodziców. Rodzice są
odpowiedzialni za to, by zapisać swoje dziecko do wybranej szkoły.
Uwaga:
dzieci zapisane wbrew zaleceniu do gimnazjum nie mogą powtarzać klasy. W przypadku słabych wyników w nauce
zostają przeniesione do szkoły niższego stopnia. Nowy rząd Dolnej Saksonii zamierza zmienić ten przepis.
Po szkole podstawowej są do wyboru
szkoły ponadpodstawowe na różnym poziomie. Wszystkie one są
szkołami ogólnokształcącymi, przy czym szkoły
tego samego typu, np. gimnazja, mogą znacznie
różnić się między sobą jeżeli chodzi o punkty
ciężkości programu nauczania. Dlatego przed wyborem konkretnej
szkoły dobrze jest zapoznać się dokładnie z ofertą
wszystkich szkół tego typu w mieście
(patrz
broszura Miasta Hanower). Dopiero po ukończeniu jednej z ogólnokształcących
szkół ponadpodstawowych można rozpocząć naukę zawodu. Szkoły
ponadpodstawowe na ogół nie podlegają rejonizacji.
Gimnazjum (Gymnasium) - szkoła średnia wyższego stopnia
obejmuje klasy 5-12 i kończy się maturą ogólną.
Po gimnazjum uczeń ma otwarte wszystkie możliwości:
może podjąć studia na dowolnie wybranym kierunku uniwersyteckim
lub na dowolnej innej szkole wyższej, albo rozpocząć naukę
zawodu w wybranej firmie (system dualny) lub w wybranej szkole zawodowej.
Gimnazjum katolickim jest
St.-Ursula-Schule.
Szczególnie interesujące jest gimnazjum imienia Goethego,
czyli Goethe-Schule.
Mamy tu możliwość nauki języka polskiego jako
języka obcego w klasach 10-12 i zdania matury z tego języka.
Szkoła realna (Realschule) - szkoła średnia średniego stopnia
obejmuje klasy 5-10. Szkoła kończy się egzaminem na poziomie
Sekundarabschluss I - Realschulabschluss, czyli tzw. małą
maturą. Najlepsi uczniowie mają szansę zdać rozszerzony egzamin
końcowy Erweiterter
Sekundarabschluss I i przejsć do gimnazjum/IGS, a uczniowie najsłabsi zdają egzamin końcowy
na poziomie szkoły powszechnej/głównej Sekundarabschluss I - Hauptschulabschluss.
Szkoła powszechna, zwana też główną (Hauptschule) - niższa szkoła średnia
obejmuje klasy 5-9 i nieobowiązkową klasę 10. Po 9. klasie
uczniowie zdają egzamin na poziomie Sekundarabschluss I -
Hauptschulabschluss.
Na zakończenie nieobowiązkowej klasy 10. uczeń ma do wyboru
jeden z trzech typów egzaminu: dla najlepszych egzamin rozszerzony Erweiterter
Sekundarabschluss I, dla średnich małą maturę
Sekundarabschluss I - Realschulabschluss, dla najsłabszych: egzamin końcowy
na poziomie szkoły powszechnej Sekundarabschluss I - Hauptschulabschluss.
Ludwig-Windthorst-Schule jest katolicką szkołą realno-powszechną.
W szkołach powszechnych
Ada-Lessing-Schule i
Rosa-Parks-Schule istnieją tak zwane Sprachlernklassen (S-Klassen)
z nauką języka niemieckiego jako obcego
LISTA klas j. niemieckiego w Hanowerze.
Osiedlająca się w Hanowerze młodzież do 16 roku życia może uczyć się w tych
klasach j. niemieckiego, ewentualnie uczestnicząc równocześnie w wybranych zajęciach szkolnych. Po
opanowaniu języka w wystarczającym stopniu młodzież przechodzi do regularnej klasy wybranego przez rodziców
typu szkoły (gimnazjum, KGS, IGS, szkoła ogólna, szkoła realna, szkoła powszechna).
Przybywająca młodzież po 16-tym roku życia kierowana jest z reguły do klas językowych w szkołach zawodowych.
W Rosa-Parks-Schule prowadzone są zajęcia z języka polskiego
jako obcego lub języka kraju pochodzenia dla klas 5-9. Na ten kurs
przyjmowana jet także młodzież z innych szkół ponadpodstawowych.
Głównym mankamentem tego trójdzielnego systemu
jest to, że już po czeterch latach nauki rodzice muszą de facto
zdecydować o zawodowych szansach dziecka. Nie trzeba być fachowcem by
wiedzieć, że jest to o wiele za wcześnie, ponieważ
zainteresowania i uzdolnienia dzieci rozwijają się przez znacznie
dłuższy okres czasu i wyraźnie widać je często dopiero
w wieku 14-16 lat. Teoretycznie dzieci mogą w miarę potrzeb
zmienić typ szkoły, ale w praktyce nie jest to takie łatwe.
Z czasem problem ten dostrzegli także politycy,
dzięki czemu jako uzupełnienie tego klasycznego trójpodziału powstał
tak zwany zespół szkół ogólnokształcących, czyli Gesamtschule.
Charakteryzuje się on tym, że w jednej szkole uczą się
razem dzieci na poziomie szkoły powszechnej, szkoły realnej i
gimazjum.
Kooperacyjny zespół szkół ogólnokształcących (Kooperative
Gesamtschule KGS) - szkoła średnia wszystkich trzech stopni
obejmuje klasy typu szkoły powszechnej czyli 5-9, klasy realne 5-10
oraz klasy gimnazjalne 5-12. Nauka odbywa się we wspólnych budynkach szkolnych, ale w stałych
klasach z podziałem na typy szkół. Uczeń może tu
zakończyć naukę egzamninem szkoły powszechnej
Sekundarabschluss I - Hauptschulabschluss po 9. klasie, egzaminem szkoły realnej
(mała matura) Sekundarabschluss I - Realschulabschluss po
10. klasie i maturą ogólną (Abitur) po 12. klasie. Ze względu na
organizację szkoły (te same budynki, ci sami nauczyciele) uczniom łatwiej
jest przejść z klasy np. typu szkoły powszechnej do
równoległej klasy realnej, niż w przypadku klasycznych
trójpodzielnych szkół.
Dalszym krokiem na tej drodze jest zintegrowany
zespół szkół ogólnokształcących, czyli Integrierte
Gesamtschule (IGS)
Zintegrowany zespół szkół ogólnokształcących (Integrierte
Gesamtschule IGS) - szkoła średnia wszystkich trzech stopni
obejmuje klasy 5-10 albo 5-13. W zintegrowanym zespole szkół ogólnokształcących
zajęcia prowadzone są na poziomie wszystkich trzech tradycyjnych typów
szkół. Różnica w stosunku do zespołu kooperacyjnego polega na
tym, że nie ma stałych klas przypisanych do poszczególnego typu
szkoły, czyli nie ma klas powszechnych, realnych i gimnazjalnych. W
klasach 5. i 6. wszyscy uczniowie uczą się razem, od klasy 7.
uczniowie wybierają kursy, które poziomem odpowiadają poszczególnym
typom szkół. Zależnie od osiąganych wyników w nauce uczniowie mogą
płynnie zmieniać wewnątrz szkoły poziom zajęć, to
znaczy mogą przenieść się z poziomu szkoły powszechnej
na poziom szkoły realnej, albo z poziomu szkoły realnej na poziom
gimnazjalny. Mogą też w razie potrzeby zejść na niższy
poziom.
Uczniowie mogą zakończyć
naukę po 9. klasie i zdać egzamin końcowy szkoły
powszechnej
Sekundarabschluss I - Hauptschulabschluss, albo po 10.
klasie zdać egzaminy końcowe szkoły realnej
Sekundarabschluss I - Realschulabschluss. Zależnie od wyników mogą też
kontynuować naukę aż do 13. klasy i zdać maturę
ogólną (Abitur). Uczniowie z IGS 6-letnich mogą kontynuować naukę od
11. klasy w IGS 9-letnich.
Lista IGS w Hanowerze.
Do matury ogólnej prowadzą IGS Kronsberg,
IGS Linden,
IGS Mühlenberg, IGS Roderbruch.
IGS Roderbruch zaczyna się nie od 5., a już od 1. klasy.
Rejonizajcja obowiązuje w IGS List (Commeniusschule i GS Mengendamm) i
IGS Vahernheide-Sahlkamp (Fridtjof-Nansen-Schule, GS Tegelweg, GS Hägewiesen).
W przypadku wolnych miejsc przyjmowani są uczniowie spoza rejonu.
Jak to dokumentują statystyki Miasta Hanower
IGS są najbardziej ze wszystkich ponadpodstawowych szkół
ogólnokształcących przyjazne dzieciom z rodzin migranckich. Osiągają
tu one wyniki porównywalne z wynikami uczniów niemieckich i równie często
zdają maturę ogólną. W innych typach szkół dzieci z rodzin
migranckich plasują się często daleko za dziećmi
niemieckimi.
Napór rodziców na IGS znacza, że maleje
liczba uczniów w pozostałych typach szkół. Najboleśniej
odczuły to w ostatnich latach szkoły powszechne (Hauptschule). Wiele
z nich połączono z sąsiadującami szkołami realnymi
(Realschule), a niemało musiano po prostu zamknąć. Rząd
landowy nie mógł już dłużej ingnorować tego zjawiska i
od roku szkolnego 2011/2012 wprowadził nowy typ szkoły, tzw.
średnią szkołę ogólnokształcącą, czyli
Oberschule.
Średnia szkoła ogólnokształcąca (Oberschule)- szkoła Średnia na poziomie niższym i srednim
obejmuje klasy 5-10 i powstaje z
połączenia istniejących już szkół powszechnych
(Hauptschule) i szkół realnych (Realschule). Nauka prowadzona jest
na poziomie szkoły powszechnej i na poziomie szkoły realnej, a w
wybranych jednostkach także na poziomie gimnazjum. Organizacja nauki jest
taka, jak w KGS, czyli stałe klasy powszechne, realne i ewentualnie
gimnazjalne. Po 9. klasie następuje egzamin końcowy na poziomie
szkoły powszechnej (Hauptschule)
Sekundarabschluss I - Hauptschulabschluss. Po 10. klasie egzamin końcowy na poziomie
szkoły realnej (Realschule) Sekundarabschluss I - Realschulabschluss
albo rozszerzony egzamin końcowy Erweiterter
Sekundarabschluss I. Pierwsza Oberschule w Hanowerze - katolicka Ludwig-Windthorst-Schule - rozpocznie prac ę w tej formie od roku szkolnego 2014/2015.
Szkoły prywatne (Privatschulen)
Oprócz szkół państwowych w Hanowerze
działają szkoły niepaństwowe. Często są to
szkoły wpisujące się w ogólny system szkolnictwa, np. wspomniane
już szkoły katolickie, ale jest też kilka szkół
wychodzących poza te ramy. Zaliczamy tu
Waldorschule am Maschsee,
Waldorfschule in Bothfeld, szkoły
Montessori i szkołę międzynarodową.
Szkoły te znacznie różnią się między sobą w organizacji i punktach
ciężkości programu nauczania, ale mają też
kilka cech wspólnych. Prowadzą one dzieci przez cały okres nauki, to
znaczy od 1. klasy (a często nawet od przedszkola) do ogólnej matury.
Duży nacisk kładziony jest na indywidualny i wielostronny rozwój
wychowanków, co znajduje odbicie w organizacji procesu nauczania. Charakteryzują
go przyjazne uczniom, pionierskie w niemieckim szkolnictwie formy pracy (po
części przejmowane w międzyczasie także przez szkoły
państwowe). Nauka w tych szkołach jest odpłatna, przy czym
czesne jest bardzo zróżnicowane. Na przykład w szkole
międzynarodowej wynosi ono wielokrotność tego, co płaci
się w Waldorfschule czy w szkole Montessori. Trzeba też
wiedzieć, że szkoły prywatne mają własne
założenia pedagogiczne, z którymi rodzice powinni zgadzać
się przynajmniej po części.
Szkoły zawodowe (Berufsbildendes Schulwesen)
Po ukończeniu ponadpodstawowej szkoły ogólnokształcącej
młodzież może
kontynuować naukę w szkołach zawodowych różnego stopnia,
np. zasadniczych szkołach zawodowych, technikach, liceach zawodowych itd. lub
podjąć naukę zawodu w wybranej firmie w systemie dualnym (nauka
i praca). Niektóre z nich wprowadzają stopniowo zawodowe klasy gimnazjalne i matury zawodowe,
np. od roku szkolnego 2017/2018 BBS2
w zakresie zdrowia i spraw socjalnych z punktem ciężkości nauka o żywieniu
Lista szkół zawodowych w Regionie Hanower
Nadrobienie matury (zweiter Bildungsweg - druga ścieżka edukacyjna)
Gimnazja dla dorosłych (Hannover-Kolleg,
Abendgymnasium)
umożliwiają nadrobienie matury ogólnej lub zawodowej
(tak zwana druga ścieżka edukacyjna - zweiter Bildungsweg).
Warunki to ukończony 19. rok życia, zdany egzamin końcowy
szkoły ponadpodstawowej na poziomie realnym Sekundarabschluss I - Realschulabschluss
(dopuszczane wyjątki) i pomyślnie ukończone
kształcenie zawodowe lub dwuletni staż zawodowy (zalicza się tu
także okres prowadzenia domu, zarejestrowanego bezrobocia, ochotniczego
roku socjalnego lub ekologicznego, służby wojskowej i służb
zastępczych).
Skaut ds integracji (Integrationslotse)
Koordinierungsstelle Integrationslotsen
Ansprechpartner/in: Sigrid Busse
Volkshochschule Hannover
Theodor-Lessing-Platz 1
30159 Hannover
Tel.: 0511 / 1 68 - 4 45 66
polskojezycznym pomaga
Krzysia Rzepka
e-mail: rzepkaplus@arcor.de
mobil: 0163-6930970
http://www.rzepka-hannover.de
Skaut ds edukacji (Bildungslotsen)
kargah e.V.
Zur Bettfedernfabrik 1
30451 Hannover
Tel: 0511 / 12 60 78 11
e-Mail: info@kargah.de
PRZYDATNE STRONY INTERNETOWE:
szkolnictwo w Dolnej Saksonii (de)
opr. Grażyna Kamień-Söffker
|